Nguyên nhân của sự tự ti
Một võ sĩ vô cùng kiêu ngạo đến chào đại sư Thiền Tông. Anh ta vốn là một võ sĩ xuất sắc và nổi tiếng. Thế nhưng khi nhìn thấy vẻ trang nghiêm và cử chỉ nhã nhặn của thiền sư, tự nhiên anh ta cảm thấy tự ti.
Võ sĩ cất tiếng hỏi:
Thưa thiền sư, vì sao con cảm thấy tự ti? Chỉ một phút trước đây con vẫn bình thường, thế nhưng vừa bước vào chùa đã đột nhiên cảm thấy tự ti.
Trước đây chưa bao giờ con có cảm giác đó. Con đã từng đối mặt với nhiều lần chết chóc, nhưng chưa bao giờ cảm thấy sợ hãi. Vì sao bây giờ lại cảm thấy run sợ như thế này?
Đại sư liền bảo:
Con hãy kiên nhẫn chờ đợi một chút. Đợi đến khi mọi người đã ra về hết, ta sẽ nói cho con câu trả lời.
Suốt ngày hôm đó người ta lũ lượt tới chào, thăm thiền sư, võ sĩ chờ đợi rất sốt ruột. Mãi tới gần nửa đêm, sân chùa mới không còn người qua lại. Võ sĩ nôn nóng thưa với thiền sư:
Bây giờ xin thầy trả lời con.
Đó là một đêm trăng tròn vành vạnh, ánh trăng hiền từ chiếu sáng lá cây ngọn cỏ. Thiền sư nói:
Hãy nhìn các cây trong vườn. Cây cổ thụ kia như vươn tới trời cao, nhưng ngay sát nó có một cây nhỏ bé, cao chỉ bằng một phần ba thân nó. Cả hai cây tồn tại trong vườn ta rất nhiều năm rồi.
Cái cây nhỏ kia cũng chưa bao giờ nói với cây cổ thụ: vì sao trước mặt anh tôi cảm thấy tự ti? Một cây rất cao, một cây thật thấp vì sao ta chưa bao giờ nghe thấy lời kêu ca, oán thán của chúng?
Võ sĩ thưa:
Vì chúng không biết so sánh.
Thiền sư nói:
Thế thì con không cần phải hỏi ta nữa. Con đã biết câu trả lời rồi đấy.
Dương Danh Dy -《Tuyển tập truyện cực ngắn hay Trung Quốc》