Giá và giá trị
There are winners and losers in meme stock investing - Kẻ thắng người thua với cổ phiếu Meme
Tại sao nhiều người lại thích đầu tư
Sống ở giai đoạn hiện tại, ai mà lại chẳng muốn gia tăng khả năng tăng thu nhập cơ chứ.
Dùng tiền như là đòn bẩy, dùng tư duy, óc phán đoán như là công cụ để dự đoán tương lai chính là công việc chính của đầu tư.
Chính vì thế đầu tư khá thú vị. Nếu đầu tư đúng cách sẽ tạo ra thu nhập thụ động hoặc tăng giá trị tài sản. Mà hơn thế nữa nó còn là minh chứng cụ thể cho khả năng tư duy logic, óc phán đoán của mỗi người. Đặc biệt đối với các thị trường đang phát triển, chưa đạt tới trạng thái bão hòa thì cơ hội có là rất nhiều.
Tuy nhiên mỗi người cần phải trang bị một số kiến thức nhất định để có cái nhìn đúng đắn về thị trường. Từ đó tạo ra tâm lý vững vàng trong đầu tư, không bị giá cả làm cho dao động.
Ở bài viết này tớ sẽ đi qua một yếu tố quan trọng đó là tâm lý đám đông trong các thị trường đầu tư này.
Giá và giá trị
Giá và giá trị là hai khái niệm hoàn toàn khác nhau, nhưng đa phần mọi người nhầm tưởng giữa hai khái niệm này và coi nó là một. Khi mọi người nói về giá của một vật gì đó lên hoặc xuống họ thường đem giá trị của nó ra để bàn luận.
Có những thứ đúng thật là giá và giá trị rất sát nhau và phụ thuộc hoàn toàn vào tình hình cung cầu của thị trường.
Đó thường là những mặt hàng thiên về nhu yếu phẩm, những mặt hàng từ nơi sản xuất đến tay người tiêu dùng. Có thể cậu sẽ phản bác là các đồ Luxury như Hermes, Gucci, Louis Vuitton giá trị thực tế từ nhà xưởng rất thấp. Tuy nhiên đó là cậu chưa cộng vào giá trị thương hiệu, giá trị mà cậu tự chứng minh bản thân với xã hội nếu sở hữu chúng.
Tuy nhiên cũng có những thứ mà giá và giá trị, mặc dù có thể vẫn cùng một xu hướng, lại cách nhau rất xa. Điều này xảy ra vì chúng được mua bán thông qua sự kỳ vọng và niềm tin vào dự đoán tương lai của đám đông. Hầu hết chúng là các con hàng đầu tư.
Cái giá lúc này sẽ là giá của một món hàng sẽ là giá trị thực + giá kỳ vọng.
Giá kỳ vọng lúc này sẽ bị ảnh hưởng bới đám đông đặc biệt là ở các thị trường có tính đầu cơ cao như chứng khoán hay đất đai.
Một số ví dụ của những con hàng không có giá trị thực
Có một thực tế rằng con người phản ứng rất nhanh với những gì xảy ra ở hiện tại. Tâm lý đa phần của mọi người chỉ quan tâm những gì đang diễn ra, như hôm nay giá lên thế nào, vừa nãy giá xuống ra sao. Mà họ thường bỏ qua khả năng theo dõi hiện tượng trong một khoảng thời gian dài. Nhiều thành phần đã lợi dụng đặc điểm này để tiến hành thao túng tâm lý và dẫn dắt các nhà đầu tư vào cái bẫy được sắp xếp từ trước.
Lừa đảo đa cấp với mô hình Ponzi là một ví dụ. Mô hình này hoạt động với một giá trị thực không lớn, nhưng khả năng mở rộng và bơm niềm tin kỳ vọng vào tương lai lại cao. Lấy cái giá thu được của người sau trả cho người trước. Ponzi sẽ sập khi hết đà mở rộng và lúc này giá trị thực không đủ sức gánh nổi chi phí của cả hệ thống.
Crypto cũng là một biến thể như vậy. Xuất phát từ một ý tưởng viễn vông, một niềm tin vào một trật tự mới thay thế trật tự tài chính hiện tại, và tạo ra những phần thưởng hậu hĩnh cho những người tham gia từ đầu. Chính điều đó đã kích hoạt tâm lý FOMO, bầy đàn của đám đông theo sau.
Tuy nhiên gọi nó là biến thể vì bên nắm giữ cuộc chơi đang rút trích những giá trị có được từ đám đông để trả công cho những người giỏi chuyên môn, kỹ thuật nhằm tạo ra những giá trị thật sự. Thành công hay không tớ cũng không biết chắc. Dù gì thì hiện tại nó vẫn có giá mà, giá nó vẫn chạy chạy lên chạy xuống hằng ngày ^^.
Meme coin cũng là một thứ tương tự như thế, giá trị thực sự mà tớ nghĩ ra được chỉ có thể là để thỏa mãn niềm yêu thích đánh bạc, ăn được tiền từ một bộ phận các nhà đầu tư mà thôi.
Còn những con hàng có giá trị thực thì sao?
Có những con hàng có công thức cụ thể, ví dụ như:
- Mua một căn nhà hay một miếng đất thì giá và giá trị tài sản được tính bằng: thu nhập cho thuê hằng năm * (~3-8)%.
- Định giá của một công ty phần mềm thì bằng 3-4 lần doanh thu.
Nhưng hầu hết với những con hàng thì mọi người mua bán với nhau khi mọi thứ vẫn chưa định hình. Lúc này bản chất của giao dịch chính là giao dịch về niềm tin.
Niềm tin rằng công ty này sau dự án đó sẽ có lãi bao nhiêu đây. Miếng đất này sau khi làm đường, sau khi ông lớn về thì sẽ phát triển thế này này.
Bởi vì hầu hết quyết định đầu tư đến từ niềm tin và kỳ vọng nên sẽ có yếu tố tâm lý tác động. Đặc biệt là tâm lý đám đông vì thế cậu cần phải đo lường nó. Khi đám đông càng nhiều thì có nghĩa là giá và giá trị thực nhiều khả năng sẽ càng rời xa nhau.
Chính đám đông và niềm tin đám đông sẽ đấy giá lên cao hơn giá trị thực rất nhiều. Vì đám đông với tâm lý FOMO sẽ nghe theo các chuyên gia, các KOL. Những người sẽ cho họ niềm tin và kỳ vọng vào một tương lai tươi sáng của con hàng đầu tư.
Hiện tượng này trong các thị trường giao dịch thường được gọi là với thuật ngữ là phân phối đỉnh, hay nhịp phân phối. Với sự tham gia của đám đông mua vào, lúc này những kẻ nắm giữ cuộc chơi sẽ bán ra để thu lại lợi nhuận.
Không chỉ vậy, đám đông hoảng loạn cũng sẽ tạo ra những phiên bán tháo, bán bất chấp. Thông thường nó đến từ những tin tức xấu mà có thể ảnh hưởng đến những con hàng mà đầu tư nắm giữ.
Trong thị trường tài chính, nếu FOMO dành cho tăng trưởng thì FUD (Fear – Uncertainty – Doubt) dùng để chỉ tâm lý sợ hãi, không chắc chắn và nghi ngờ của các nhà đầu tư.
Thuật ngữ FUD được đưa ra lần đầu tiên bởi Gene Amdahl, một kỹ sư máy tính, nhằm ám chỉ cách đối thủ sử dụng tin đồn thất thiệt để làm ảnh hưởng xấu đến công ty của ông. Từ những năm 1980, FUD đã trở thành một chiến thuật cạnh tranh không lành mạnh.
Ví dụ, trong thế giới Crypto, FUD có thể được tạo ra bằng cách tung tin tức tiêu cực giả mạo về một loại coin, khiến niềm tin về giá trị của nó sụt giảm, tạo ra những đợt bán tháo, trong khi người tung tin dễ dàng thu lợi bằng cách mua giá thấp rồi bán ra với giá cao sau này.
Vậy nên phản ứng như thế nào?
Cậu nên cẩn trọng với tâm lý đám đông khi mua vào, và tận dụng hiệu ứng đám đông khi bán ra.
Cậu có thể nhìn khối lượng giao dịch, đi nghe ngóng xung quanh. Nếu có nhiều người đang bàn tán về nó, nhiều sự kiện được tổ chức, các KOL xuất hiện với tần suất dày đặc. Khả năng cao là họ đã kích hoạt được đám đông.
Wéi Hé –