庄子《空船理论》- Trang Tử《Lý luận Thuyền Rỗng》
空船理论
一个人在乘船渡河的时候，前面一只船正要撞过来。
这个人喊了好几声没有人回应，于是破口大骂前面开船的人不长眼。
结果撞上来的竟是一只空船，于是刚才怒气冲冲的人，一下子怒火就消失得无影无踪了。
其实你会发现，生气与不生气，取决撞来的船上有没有人！
有时候，你生气仅仅是因为对方“竟然这样”“竟然有这样的人”，而非仅仅是那个人对你造成的伤害。
可这世界上偏有各种各样的人，“林子大了，什么鸟都有。”
如果碰到一个奇葩，就要生一顿气，那就是自己跟自己过不去了。
庄子说：“不谴是非，以与世俗处。”
一个人“看不惯”的东西、人和事越多，这个人的境界也就越低，格局也就越小。
庄子：空船理论《山木》 - Trang Tử: Lý luận thuyền rỗng《Gốc Núi》
Lý luận Thuyền Rỗng
Người cai trị mọi người, sống trong lẫn lộn.
Người bị người khác cai trị, sống trong buồn bã.
Nếu một người đi thuyền qua sông
Và vô tình đụng phải một chiếc thuyền trống không,
Dù người có lòng dạ hẹp hòi đến đâu
Cũng không giận dữ bao giờ.
Nhưng nếu thấy người trên thuyền đó,
Thì lúc này lại tỏ ra giận dữ,
La lối một lần mà bên thuyền chẳng ai nghe,
Tất la lối đến hai lần,
Hai lần mà cũng chẳng ai nghe,
Tất la lối đến ba lần,
Rồi lại buông lời chửi mắng.
Trước không giận mà nay lại giận là vì sao?
Vì trước không có người mà nay lại có người!
Nếu như đụng phải thuyền trống rỗng,
Thì người ấy chẳng la lối, cũng chẳng giận dữ làm gì.
Thế nên nếu biết làm trống rỗng con thuyền của mình,
Đi qua dòng sông thế gian này,
Thì chẳng ai đối lập lại mình,
Chẳng ai tìm cách hại mình.
Cây mọc thẳng là cây đầu tiên bị chặt xuống.
Dòng nước trong là dòng nước đầu tiên bị tát cạn khô.
Nếu muốn thể hiện cái khôn ngoan của mình,
Mà làm xấu hổ, vùi dập kẻ dốt nát
Để thỏa được cá tính mình và chiếu sáng người khác
Bằng ánh sáng của chính bản thân
Như mình nuốt được cả mặt trời, mặt trăng
Thì sẽ không tránh khỏi tai ương.
Người minh triết đã nói:
“Người mà tự bằng lòng với mình,
Thì đã đạt được thành quả vô giá.
Thành đạt là bắt đầu của thất bại,
Nổi tiếng là bắt đầu của ghét bỏ.”
Vậy người có thể giải phóng mình khỏi thành đạt và danh vọng
Có thể hạ mình xuống và tan biến đi trong biển người.
Người ấy sẽ tuôn chảy như Đạo,
Người ấy đơn giản không phân biệt.
Với mọi dáng vẻ người ấy đều ngây ngô.
Người ấy bước đi không để lại dấu vết gì.
Người ấy không có quyền năng.
Người ấy chẳng đạt được cái gì.
Người ấy không có danh tiếng.
Và người ấy không phán xét ai.
Và cũng không ai phán xét người ấy.
Người hoàn hảo như vậy
Con thuyền của người ấy trống rỗng.
Wéi Hé diễn dịch lại theo bản dịch trong cuốn《Thuyền Rỗng》của Osho