Đường cong chữ S
葛飾 北斎《神奈川沖浪裏》- Katsushika Hokusai《The Great Wave off Kanagawa》
Theo Whitney Johnson trong cuốn Smart Growth, mọi kiến thức mới học được, mọi vấn đề gặp phải đều tuân theo một dạng đường cong hình chữ S. Như hình minh họa, đường cong chữ S này bao gồm ba giai đoạn chính:
1. Khởi Đầu - Launch Point
Tại điểm Khởi Đầu, cậu sẽ khám phá cơ hội để dấn thân vào một đường cong S mới, và lúc này cậu đang ở giai đoạn Khám Phá (Explorer).
Vô số cơ hội xuất hiện, rất nhiều lựa chọn cần cân nhắc, nhưng điều quan trọng là cậu phải xác định và tập trung vào mục tiêu mình muốn hướng tới. Trong giai đoạn này, mọi thứ dường như diễn ra rất chậm khi cậu liên tục đặt ra những câu hỏi như:
- Với năng lực hiện tại, đích đến có khả thi không?
- Mục tiêu này có phù hợp với các giá trị cốt lõi của bản thân cậu không?
- Cái giá phải trả có xứng đáng với thành quả đạt được không?
Những câu hỏi này cần được cậu suy nghĩ thấu đáo trước khi hành động. Một khi đã quyết định, cậu sẽ chuyển sang giai đoạn Thu Thập (Collector). Tại đây, cậu sẽ tìm kiếm thêm bằng chứng để củng cố niềm tin rằng mình đang đi đúng hướng. Cần nhấn mạnh rằng quá trình này có vẻ kéo dài, nhưng nó vô cùng quan trọng để đảm bảo rằng khi cậu dồn nguồn lực vào các bước tiếp theo, cậu sẽ không phải hối tiếc.
2. Phát triển - Sweet Spot
Giờ đây, cậu đã bước vào giai đoạn leo dốc của đường cong. Tốc độ sẽ tăng lên khi công việc mang lại những thành quả rõ rệt. Hình ảnh về phiên bản mà cậu mong muốn dần hiện ra, và những phản hồi tích cực này sẽ thúc đẩy tốc độ học tập.
Lúc này, cậu đang ở giai đoạn Tăng Tốc (Accelerator). Trong quá trình này, kết quả tạo ra được ngày càng nhiều trong khi đó công sức sẽ giảm dần theo thời gian.
Tất nhiên, sẽ có những khoảng cách nhất định giữa kiến thức hiện tại và kiến thức cần học. Tuy nhiên, theo thời gian, những khoảng cách này sẽ dần được thu hẹp.
Cậu cũng sẽ phát triển khả năng liên kết giữa kiến thức cũ và mới, lựa chọn những hướng đi mà cậu muốn tập trung và trở thành. Khi cậu phát triển, những kiến thức xa lạ sẽ dần được tiếp thu một cách tự nhiên. Chẳng bao lâu, cậu sẽ trở thành một phiên bản khác của chính mình, bước vào giai đoạn Biến Đổi (Metamorph).
Giai đoạn này rất thú vị và đầy cảm hứng vì cậu sẽ trải nghiệm cảm giác “thành tựu”, nhận thấy rõ sự tiến bộ của bản thân. Hãy tận hưởng giai đoạn này một cách trọn vẹn, bởi đây là lúc cậu trở thành phiên bản tốt hơn của chính mình, giống như sâu phá kén thành bướm.
3. Thuần thục - Mastery
Trên đỉnh của đường cong chữ S, cậu sẽ đạt được điều mình mong muốn, một phiên bản hoàn thiện hơn của bản thân. Đây là một thành quả đáng tự hào!
Lúc này, cậu đang ở giai đoạn Neo (Anchor). Ở giai đoạn này, tốc độ sẽ chậm lại, đây là thời điểm cậu có thể nghỉ ngơi mà không lo sợ kiến thức bị mai một. Bước này cũng quan trọng để cậu nhìn nhận lại hành trình đã qua và đưa ra quyết định về những bước tiếp theo.
Đây là lúc xem xét lại những cơ hội mà cậu đã bỏ lỡ để duy trì sự tập trung ở các giai đoạn trước. Cậu cũng có thể bắt đầu tìm hiểu, đánh giá những đường cong S khác mà mình muốn chinh phục. Việc neo lại sẽ mang đến cho cậu sự ổn định và tự tin cả về vật chất lẫn tinh thần.
Và khi cậu đạt đến Đỉnh Cao (Mountaineer), cũng là lúc nên tìm kiếm một đỉnh cao mới, một ngọn núi khác để leo. Việc học cũng giống như oxy đối với cơ thể, khi cậu ngừng học cũng là lúc tư duy của cậu ngừng phát triển.
Theo Whitney Johnson《Smart Growth: How to Grow Your People to Grow Your Company》
Hãy không ngừng tìm kiếm những điều mới mẻ để trở thành phiên bản hoàn thiện hơn của chính mình. Hãy như những con sóng lớp lớp nối tiếp nhau vào bờ. Chúc cậu thành công!