Đường cong chữ S
葛飾 北斎《神奈川沖浪裏》- Katsushika Hokusai《The Great Wave off Kanagawa》
Theo như Whitney Johnson, trong Smart Growth, thì mỗi kiến thức mới được học, mỗi vấn đề gặp phải đều là một dạng nào đó của đường cong có dạng hình chữ S. Như được miêu tả ở hình bên dưới, đường cong chữ S này có ba giai đoạn chính.
1. Khởi Đầu - Launch Point
Tại điểm Khởi Đầu, cậu sẽ tìm hiểu cơ hội để khám phá một đường cong S mới, và lúc này cậu ở bước Khám Phá (Explorer). Tại điểm này có rất nhiều cơ hội sẽ xuất hiện, có rất nhiều lựa chọn khác để cân nhắc, nhưng cậu cần phải tìm được và tập trung vào cái mà cậu muốn hướng tới. Trong bước này, mọi thứ dường như diễn tiến rất chậm khi cậu phải lật đi lật lại những câu hỏi dạng như:
- Với năng lực của mình đích đến có thể tới được không?
- Cái mình muốn hướng tới có phù hợp với các giá trị hiện tại của bản thân không?
- Cái giá phải trả có đáng so với thành quả mang lại hay không?
Những câu hỏi này luôn phải được hỏi và suy nghĩ một cách thấu đáo trước khi cậu bắt đầu hành động. Và một khi đã hành động thì cậu sẽ chuyển qua bước hai là Thu Thập (Collector). Tại bước này cậu sẽ thu thập thêm chứng cứ để tự “trấn an” rằng mình đang đi đúng hướng. Một lần nữa cần phải nói lại là quá trình này có vẻ lâu, nhưng nó rất quan trọng vì để đảm bảo rằng khi cậu dồn nguồn lực vào các bước tiếp theo, cậu sẽ không cảm thấy hối hận.
2. Phát triển - Sweet Spot
Bây giờ, cậu đã đi tới chặng leo dốc của đường cong. Tốc độ sẽ tăng lên vì khi làm việc chúng ta muốn và thấy được thành quả dần hình thành. Hình ảnh về một phiên bản mà chúng ta mong muốn dần hiện rõ hơn, những phản hồi này sẽ giúp tăng tốc độ của việc học. Lúc này, cậu đang ở bước Tăng Tốc (Accelerator). Trong quá trình này, kết quả tạo ra được ngày càng nhiều trong khi đó công sức sẽ giảm dần theo thời gian.
Tất nhiên trong quá trình này sẽ có những khoảng cách nhất định giữa kiến thức hiện tại và kiến thức cần phải học. Tuy nhiên, theo thời gian thì những khoảng cách này sẽ được kéo lại gần với nhau. Cậu cũng sẽ phát triển được khả năng tạo ra được những kết nối giữa cái cũ và cái mới. Lựa chọn những hướng đi mà mình muốn tập trung và trở thành. Khi cậu phát triển như vậy, mọi kiến thức xa lạ kia dần sẽ được tiêu hóa một cách tự động. Cậu không sớm thì muộn sẽ trở thành một phiên bản khác của chính mình. Lúc này cậu đã Biến Đổi (Metamorph).
Giai đoạn này rất thú vị và đầy hứng thú vì cậu sẽ có được cảm giác “thành tựu”, cậu nhận thấy được sự tiến bộ của chính mình. Hãy tận hưởng giai đoạn này nhiều nhất có thể, vì tại đây cậu sẽ là phiên bản tốt dần lên của chính mình. Đây là giai đoạn mà Sâu phá kén thành Bướm.
3. Thuần thục - Mastery
Ở trên đỉnh của đường cong chữ S này, cậu sẽ đạt được cái mà cậu mong muốn, một phiên bản tốt hơn của cậu. Và đây là một việc đáng để ăn mừng!
Lúc này cậu đang ở bước Neo (Anchor). Ở bước này, tốc độ sẽ chậm lại, đây là giai đoạn mà cậu có thể nghỉ ngơi mà không sợ bị quên mất kiến thức. Bước này cũng quan trọng để cậu nhìn lại một chặng đường và ra quyết định xem sẽ làm gì tiếp theo. Đây là lúc để xem xét lại những cơ hội cậu đã bỏ qua để duy trì sự tập trung ở những giai đoạn trước đó. Cậu cũng có thể bắt đầu tìm hiểu, đánh giá những đường cong S khác mà cần phải hướng đến. Việc neo lại sẽ mang lại cho cậu sự ổn định và tự tin cả về vật chất lẫn tinh thần.
Và rồi khi cậu ở tại Đỉnh Cao (Mountaineer), thì lúc này cũng là lúc nên tìm kiếm một đỉnh cao mới, một đỉnh núi khác cần phải leo. Việc học cũng giống như là Oxy đối với cơ thể chúng ta vậy, khi cậu ngừng học cũng là lúc cậu không còn tồn lại về mặt tư duy nữa.
Theo Whitney Johnson《Smart Growth: How to Grow Your People to Grow Your Company》
Kết
Hãy luôn tìm kiếm cái mới để trở thành phiên bản tốt hoàn thiện hơn của chính mình. Hãy như những con sóng từng lớp, từng lớp nối tiếp nhau vào bờ. Chúc cậu thành công!